داراییهای ثابت، داراییهای مشهود بلند مدتی هستند که در عملیات جاری یک کسب و کار از آنها استفاده می گردد. بعنوان مثال، زمین، ساختمانها، تجهیزات، اثاثیه، و خودروها را میتوان نام برد. همچنانکه یک شرکت از این داراییها استفاده می کند، ارزش و سودمندی آنها کاهش می یابد. کاهش در سودمندی یک دارایی ثابت یک هزینه می باشد، و حسابدارها بصورت سازمان یافته بهای تمام شده دارایی را در طول مدت سود مندی آن بخش می کنند. اختصاص بهای تمام شده یک دارایی ثابت به هزینه ، استهلاک نامیده می شود.

شما ممکن است پولی را برای خرید یک خودرو بپردازید، اما خودرو چیزی است که برای شما چندین سال دوام می آورد، بنابراین استهلاک، تخصیص میزان مصرف شده از خودرو را در طول مدتی که از آن استفاده می کنید به هزینه می باشد. زمین یک استثنا می باشد. ما هیچ استهلاکی برای زمین ثبت نمی کنیم. چرا که ارزش آن با مصرف شدن معمولآ کاهش نمی یابد.

شباهت استهلاک با پیش پرداخت هزینه ها

مفهوم حسابداری داراییهای ثابت با پیش پرداخت هزینه ها شباهت دارد. تفاوت عمده آن در اینست که مدت زمانی که طول میکشد تا دارایی مصرف گردد از مدت زمان مصرف شدن هزینه بیشتر می باشد. پیش پرداخت هزینه ها معمولآ در طول یکسال منقضی می گردند، اما داراییهای ثابت ممکن است تا چندین سال قابل استفاده بمانند. بیایید با هم یک مثال درباره شرکت اسمارت تاچ را مرور کنیم. در تاریخ 3 می 2013 ، شرکت اسمارت تاچ یکسری اثاثیه به قیمت 18.000$ خریداری می کند، و ثبت روزنامه زیر را انجام می دهد:

بعد از انتقال اطلاعات به دفترکل، مانده حساب اثاثیه 18.000$ می باشد.

داراییها

اثاثیه

شینا برایت یقین دارد که این اثاثیه تا 5 سال قابل استفاده می باشند و بعد از آن بی ارزش خواهند شد. یک روش برای محاسبه استهلاک اینست که ارزش دارایی را (در اینجا 18.000$) را بر دوره عمر مفیدی که از دارایی انتظار می رود (در اینجا 5 سال) تقسیم کنیم. بنابراین استهلاک سالیانه اثاثیه فوق مبلغ 3.600$ خواهد بود و برای هر ماه استهلاک آن 300$ می باشد. ثبت استهلاک مربوط به ماه می به شکل زیر می باشد:

حساب استهلاک انباشته

در ثبت تعدیلی مربوط به استهلاک ما حساب استهلاک انباشته اثاثیه را بستانکار می کنیم – و نه حساب اثاثیه را. چرا؟ ما نیاز داریم تا حساب اصلی مربوط به اثاثیه را از حساب استهلاک آن تفکیک کنیم، و دلیل آنهم اصل بهای تمام شده تاریخی می باشد. مدیران در این وضعیت می توانند به حساب اثاثیه مراجعه کنند تا بقهمند که بهای تمام شده واقعی آن چقدر بوده است. این اطلاعات به آنها کمک می کند تا برای خرید اثاثیه جدید چقدر باید بپردازند. حساب استهلاک انباشته مجموع تمام استهلاک هایی می باشد که برای آن دارایی ثبت شده اند، و مقدار آن با گذشت زمان افزایش پیدا می کند (انباشته می شود).

حساب استهلاک انباشته یک حساب متقابل دارایی ها (کاهنده داراییها) می باشد، و معنای آن اینست که وقتی یک حساب دارایی با مانده حساب عادی بدهکار است، حساب متقابل آن مانده عادی بستانکار خواهد داشت. یک حساب متقابل دو ویژگی اصلی دارد:

• یک حساب متقابل با حساب مرتبط با آن زوج هستند.
• نوع مانده عادی یک حساب متقابل (بدهکار یا بستانکار بودنش) مخالف نوع مانده عادی حساب مرتبطش می باشد.

بعنوان مثال، حساب استهلاک انباشته اثاثیه، حساب متقابل حساب اثاثیه می باشد. حساب اثاثیه مانده بدهکار دارد، بنابراین حساب استهلاک انباشته اثاثیه ، که یک حساب متقابل دارایی است، مانده بستانکار دارد.

یک شرکت ممکن است به ازای هر حساب دارایی یک حساب متقابل استهلاک انباشته بصورت جداگانه داشته باشد. اگر شرکت اسمارت تاچ دو حساب اثاثیه و حساب ساختمان داشته باشد، برای آنها می تواند دو حساب متقابل با نامهای، حساب استهلاک انباشته ساختمان و حساب استهلاک انباشته اثاثیه داشته باشد. اگرچه، شرکتهای کوچک معمولآ تنها از یک حساب استهلاک انباشته برای کلیه داراییهایشان استفاده می کنند.

بعد از انتقال ثبتهای مربوط به استهلاک، حسابهای دفتر کل به شکل زیر می باشند :

داراییها

اثاثیه

حساب متقابل دارایی

استهلاک انباشته اثاثیه

هزینه ها

هزینه استهلاک اثاثیه

ارزش دفتری

ترازنامه هم حساب اثاثیه و هم حساب استهلاک انباشته اثاثیه را گزارش می کند. چون حساب استهلاک انباشته اثاثیه، حساب متقابل اثاثیه می باشد. استهلاک انباشته اثاثیه از حساب اثاثیه کسر می گردد . مبلغ خالص مانده آن (بهای تمام شده دارایی منهای استهلاک انباشته آن) در مورد یک دارایی ثابت، ارزش دفتری نامیده می شود. در مورد حساب اثاثیه شرکت اسمارت تاچ ، ارزش دفتری به شرح زیر می باشد:

ارزش دفتری داراییهای ثابت

ارزش دفتری نمایانگر سرمایه گذاریهای باقیمانده در داراییها می باشد و در واقع آن بخش از دارایی را که هنوز مصرف نشده است (تبدیل به هزینه نشده است) را نشان می دهد.

فرض کنید آژانس آموزش الکترونیک اسمارت تاچ، مالک یک ساختمان به ارزش 48.000$ می باشد که میزان استهلاک ماهیانه آن 200$ می باشد. ثبت تعدیلی زیر در ماه می برای ساختمان مذکور انجام می شود:

ترازنامه بتاریخ 31 می 2013 داراییهای ثابت را به شکل زیر گزارش خواهد کرد :